Een team is niet een willekeurig stel mensen met verschillende functies, maar een groep mensen met ieder een eigen rol die voor de andere teamleden duidelijk is. Teamleden zoeken bewust bepaalde rollen op en zij functioneren optimaal in de rol die hun van nature het beste ligt.
In vervolg op zijn standaardwerk ‘Managementteams’ werkt Belbin het concept en de inhoud van de negen teamrollen verder uit en zet hij strategieën uiteen voor de implementatie van zijn ideeën. Deze bevatten een schat aan informatie, technieken en nieuwe inzichten.
Teamrollen op het werk
In ‘Teamrollen op het werk’ staan de volgende vragen centraal:
– Hoe ontwikkel je zelfinzicht bij de teamleden?
– Hoe zorg je voor goede samenwerking en wisselwerking tussen teamleden?
– Hoe herken je geschikte kandidaten voor een team?
– Hoe bevorder je onderlinge afhankelijkheid van teamleden?
– Hoe zorg je dat het team goed aansluit bij de organisatie?
Psychologische eigenschappen van de teamleden
Volgens Belbin heeft het succes of falen van een team alles te maken met de psychologische eigenschappen van de teamleden. Op basis van die eigenschappen ontwikkelen mensen een favoriete teamrol. Als je daar rekening mee weet te houden, kun je een team samenstellen dat veel effectiever is dan een wanneer je er mensen in zet omdat je hen aardig vind of omdat hun afdeling nou eenmaal vertegenwoordigd moet zijn.
Hoe iemand zich in een team gedraagt, wordt bepaald door zes factoren:
- de persoonlijkheid
- de mentale vaardigheden
- de waarden en de motivatie
- invloeden van de omgeving
- de ervaring
- het vermogen om andere rollen te spelen
Evenwichtige samenstelling team
Belbin concludeert dat de beste teamresultaten worden behaald in teams met een evenwichtige samenstelling, waarin teamleden met verschillende persoonlijkheidskenmerken elkaar aanvullen of corrigeren.
Als belangrijkste faalfactoren van teams ziet Belbin het ontbreken van essentiële teamrollen (met name de plant), concurrerende teamrollen, botsende teamrollen of een taakverdeling binnen het team, die slecht aansluit op de natuurlijke teamrollen van de leden. Dit laatste kan voorkomen wanneer de portefeuilles in het team worden verdeeld op grond van vakinhoudelijke ervaring van teamleden, waarbij bijvoorbeeld de talenten van de creatieve plant onvoldoende worden benut, wanneer hij de functie secretaris heeft gekregen.
De beste teamworkers onderscheiden zich volgens Belbin door een goede timing en dosering van hun inbreng, de gave om in verschillende situaties verschillende teamrollen aan te kunnen nemen en de bereidheid om impopulaire werkzaamheden op zich te nemen.
Werving en selectie van nieuwe teamleden
Bij werving en selectie van nieuwe teamleden of de samenstelling van een nieuw team zou gelet moeten worden op een goede vertegenwoordiging van zowel vak- of functiegerichte inbreng als van teamrollen. De “sleutelfiguur” waar het team omheen moet worden gebouwd is daarbij niet noodzakelijkerwijs de teamleider, maar vaak een inhoudelijk specialist of een zeer creatieve of intelligente “plant”.
Klik hier voor een overzicht met boeken over Belbin teamrollen.